שינויים

קפיצה אל: ניווט, חיפוש

המספר e

נוספו 1,459 בתים, 08:14, 5 בנובמבר 2018
/* נוכיח כי הסדרה הימנית מונוטונית יורדת */
==המספר e==
לסדרה <math>a_n=\Bigleft( 1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^n</math> יש גבול ממשי (כפי שמוכח בהמשך). '''אנו מגדירים את המספר e''' להיות גבול הסדרה הזו.
::<math>e:=\lim\Biglimits_{n\to\infty}\left( 1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^n</math>
'''משפט.''' תהי <math>a_n</math> סדרה כלשהי המתכנסת במובן הרחב לאינסוף, אזי <math>e=\lim\Biglimits_{n\to\infty}\left(1+\frac{1}dfrac1{a_n}\Bigright)^{a_n}</math>
'''משפט.''' תהי <math>a_n</math> סדרה כלשהי המתכנסת במובן הרחב לאינסוף, ותהי <math>b_n</math> סדרה המתכנסת (במובן הצר, או במובן הרחב) לגבול <math>L</math> . אזי <math>e^L=\lim\Biglimits_{n\to\infty}\left(1+\frac{1}dfrac1{a_n}\Bigright)^{a_n\cdot b_n}</math>
<font size=4 color=#a7adcd>'''תרגיל.''' </font>
חשב את גבול הסדרה <math>a_n=\Bigleft(1-\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^n</math>
''';פתרון.''' נפתח את הסדרה על מנת לקבל ביטוי מהצורה של המשפט למעלה.
:<math>\begin{align}\left(1-\frac1n\right)^n&=\left(\frac{n-1}{n}\right)^n=\left(\left(\frac{n}{n-1}\right)^{-1}\right)^n\\
&=\left(1+\frac1{n-1}\right)^{-n}=\left(1+\frac1{n-1}\right)^{(n-1)\frac{-n}{n-1}}\end{align}</math>
::<math>\Big(1-\frac{1}{n}\Big)^n=\Big(\frac{n-1}{n}\Big)^n=\Big(\big(\frac{n}{n-1}\big)^{-1}\Big)^n=</math>
כיון ש- <math>\dfrac{-n}{n-1}\to-1</math> אנו מקבלים כי
::<math>=\Big(1+lim\frac{1}limits_{n-1}\Big)^{-nto\infty}=\Bigleft(1+\frac{1}{n-1}\Bigdfrac1n\right)^{(n-1)\frac=e^{-n}{n-1}}=\frac1e</math>
==תכונות==
הסדרה <math>\left(1+\dfrac1n\right)^n</math> מתכנסת לגבול ממשי, וכמו כן לכל מספר טבעי <math>n</math> מתקיים כי:
כיוון ש :<math>\frac{-n}{n-left(1}+\rightarrow dfrac1n\right)^n<e<\left(-1+\dfrac1n\right)^{n+1}</math> אנו מקבלים כי
<math>\Big(1-\frac{1}{n}\Big)^n\rightarrow e^{-1}=\frac{1}{e}</math>;הוכחה:
==תכונות == הסדרה <math>\left(1+\frac{1}{n}\right)^n</math> מתכנסת לגבול ממשי, וכמו כן לכל מספר טבעי n מתקיים כי:  ::<math>\Big(1+\frac{1}{n}\Big)^{n}<e<\Big(1+\frac{1}{n}\Big)^{n+1}</math>  '''הוכחה:''' אפשר להוכיח נוכיח כי הסדרה השמאלית מונוטונית עולה, ונוכיח כי הסדרה הימנית מונוטונית יורדת.
מובן מאליו כי
 ::<math>\Bigleft(1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^{n}<\Bigleft(1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^{n+1}</math> 
אם כך, שתי הסדרות מונוטוניות וחסומות ולכן מתכנסות.
כמו כן:
 ::<math>\Bigleft(1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^{n+1}=\Bigleft(1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)^{n}\Bigcdot\left(1+\frac{1}{n}dfrac1n\Bigright)\rightarrow to e\cdot 1cdot1</math>
וביחד אנו מקבלים את מה שרצינו להוכיח, כיוון שסדרה מונוטונית עולה תמיד קטנה מגבולה, וסדרה מונוטונית יורדת גדולה מגבולה.
===נוכיח כי הסדרה הימנית מונוטונית יורדת:===
נסמן
:<math>a_n=\left(1+\dfrac1n\right)^{n+1}</math>
רוצים להוכיח
:<math>a_{n+1}<a_n</math>
כלומר
:<math>\left(1+\dfrac1{n+1}\right)^{n+2}<\left(1+\dfrac1n\right)^{n+1}</math>
נפתח את אי-השוויון:
::<math>a_n=\Bigleft(1+\fracdfrac1{n+1}\right)\left(1+\dfrac1{n+1}\Bigright)^{n+1}<\left(1+\dfrac1n\right)^{n+1}</math>
רוצים להוכיח:<math>\left(1+\dfrac1{n+1}\right)<\left(\frac{1+\frac1n}{1+\frac1{n+1}}\right)^{n+1}=\left(\dfrac{(n+1)^2}{n(n+2)}\right)^{n+1}=\left(1+\dfrac1{n(n+2)}\right)^{n+1}</math>
::<math>a_{n+1}<a_n</math>
כלומרנזכר באי שיוויון ברנולי- לכל <math>\epsilon>-1</math> מתקיים <math>\left(1+\epsilon\right)^n\geq 1+n\epsilon</math>.
:לכן:<math>\Bigleft(1+\frac{1}dfrac1{n(n+12)}\Bigright)^{n+21}<\Big(geq 1+\fracdfrac{n+1}{n}\Big)^{(n+12)}</math>
נפתח את אי השיוויון:
::<math>\Big(1+\frac{1}{n+1}\Big)\Big(1+\frac{1}{n+1}\Big)^{n+1}<\Big(1+\frac{1}{n}\Big)^{n+1}</math>
לכן מספיק להוכיח כי
:<math>1+\dfrac1{n+1}<1+\dfrac{n+1}{n(n+2)}</math>
אבל קל לראות כי אי שיוויון זה מתקיים תמיד:
:<math>1<\dfrac{(n+1)^2}{n(n+2)}=\dfrac{n^2+2n+1}{n^2+2n}</math>
:===נוכיח כי הסדרה השמאלית מונוטונית עולה===נסמן:<math>a_n=\Bigleft(1+\frac{1}{n+1}\Bigright)^n<\Big(\frac{1+\frac{1}/math>רוצים להוכיח:<math>a_{n}}{1+\frac{1}{n+1}}\Big)^{n+1}=\Big(>a_n</math>כלומר רוצים להוכיח כי:<math>\frac{(n+1)^2}{n(n+2)}\Big)^a_{n+1}=\Big(1+\frac{1}{n(n+2)a_n}\Big)^{n+>1}</math>
צריך להוכיח
:<math>\frac{\left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n+1}}{\left(1+\frac{1}{n}\right)^n}>1</math>
 כעת נשים לב כי לפי פיתוח הבינום של ניוטון מתקייםכעת:<math>\frac{\left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n+1}}{\left(1+\frac{1}{n}\right)^n}=\left(1+\frac{1}{n+1}\right)\left(\frac{1+\frac{1}{n+1}}{1+\frac{1}{n}}\right)^n=</math>:<math>=\left(1+\frac{1}{n+1}\right)\left(\frac{\frac{n+2}{n+1}}{\frac{n+1}{n}}\right)^n=\left(1+\frac{1}{n+1}\right)\left(\frac{n(n+2)}{(n+1)^2}\right)^n=</math>:<math>=\left(1+\frac{1}{n+1}\right)\left(1-\frac{1}{(n+1)^2}\right)^n\geq\left(1+\frac{1}{n+1}\right)\left(1-\frac{n}{(n+1)^2}\right)</math>
::<math>\Big(1+\frac{1}{n(n+2)}\Big)^{n+1}=1+\frac{n+1}{n(n+2)}+...>1+\frac{n+1}{n(n+2)}</math>
לכן מספיק להוכיח כישימו לב, שוב השתמשנו באי שיוויון ברנולי, לכל <math>\epsilon>-1</math> ולכל n מתקיים <math>\left(1+\epsilon\right)^n\geq 1+n\epsilon</math>
::<math>1+\frac{1}{n+1}<1+\frac{n+1}{n(n+2)}</math>
אבל קל לראות כי אי שיוויון זה מתקיים תמיד:ולבסוף  ::<math>\left(1<+\frac{1}{n+1}\right)\left(1-\frac{n}{(n+1)^2}\right)=\left(\frac{n+2}{n+1}\right)\left(\frac{(n+1)^2-n}{(n+1)^2}\right)=</math>:<math>=\left(\frac{n^3+3n^2+2n3n+12}{n^3+3n^2+2n3n+1}\right)>1</math>
==דוגמאות==
<font size=4 color=#a7adcd>'''תרגיל.'''</font>
<font size=4 color=#a7adcd>'''תרגיל.''' </font> מצא את גבול הסדרה <math>\lim_lim\limits_{n\rightarrowto\infty}\fracdfrac{n}{\sqrt[n]{n!}}</math> ::<math>\frac{n}{\sqrt[n]{n!}}=\sqrt[n]{\frac{n^n}{n!}}</math>
לכן לפי משפט אם :<math>\frac{a_dfrac{n+1}}{a_n}\rightarrow L</math> אזי גם <math>\sqrt[n]{a_nn!}}=\rightarrow Lsqrt[n]{\dfrac{n^n}{n!}}</math>.
לכן הגבול הינו:לפי משפט אם <math>\dfrac{a_{n+1}}{a_n}\to L</math> אזי גם <math>\sqrt[n]{a_n}\to L</math> .
לכן הגבול הנו::<math>\lim_lim\limits_{n\rightarrowto\infty}\fracdfrac{(n+1)^{n+1}n!}{n^n(n+1)!}=\lim_lim\limits_{n\rightarrowto\infty}\fracdfrac{(n+1)^{n}}{n^n}=\lim\limits_{n\to\infty}\left(\frac{n+1}{n}\right)^n=\lim\limits_{n\to\infty}\left(1+\frac{1}{n}\right)^n=e</math>